Topraklama Nasıl Yapılır

Topraklama Tesissatlarında Dikkat Edilecek Konular ve Topraklama Nasıl Yapılır ;  Yapılan  topraklama tesisatının şekli ne olursa olsun, topraklama elektrodunun yeri, bina temellerinin çevrelediği alanın dışında olmalıdır. Ayrıca topraklama tesisatının çevresinde bulunan ve binaya girmese bile  mevcut bütün yer altı şebekelerinden ( elektrik, su, gaz ) mümkün olduğu takdirde 5 km uzaklıkta bulunması güvenlik bakımından gereklidir. Uzun metal direkler, kule vinçleri, projektörle aydınlatma kuleleri, tersanelerde ve limanlarda kullanılan vinçler ve uzun kaldırma araçları ve diğer yapıların TSE'nin 622 nolu standardındaki kurallara uygun olarak topraklanması genel olarak yeterli yıldırımdan korunmayı sağlar. Toprak elektrodları en az aşağıdaki ölçülerden meydana gelmelidir. ·          Uzunluğu 20 m'den az olmayan ve kapalı bir halka meydana getiren iletken. ·          Uzunlukları toplamı 9 m'den az olmayan düşey çubuk ve borular. ·          Uzunluğu 20 m'den az olmayan radyal iletkenler. Bazı yapılarda toprağın içinde binaya çevresel saran topraklama tesisatı olabilir. Ancak bu topraklama tesisatı genel olarak bakır veya galvaniz şerittendir. Bu hat yaklaşık olarak bina temelinden 1 metre uzakta binayı çevreler. Bu tipten bir topraklama tesisatının ohm'ik tesisatı paratoner tesisatının direncinden düşük olmaktadır. Buna rağmen paratoner için her bakımdan  uygun bir topraklama isteniyorsa; ayrı bir topraklama yapılmalıdır. Binanın toprak tesisatı ile paratoner topraklamasının eş potansiyeli olması sağlanmalı ve her  ikisi birbirine irtibatlandırılmalıdır. Eğer binanın genel topraklama tesisatına bilgisayar gibi  hassas cihazlar bağlanmış ise; bu takdirde iki topraklamanın bağımsız olması düşünülebilir.  İki topraklama tesisatının birbirinden tam anlamıyla izole edilmesi için aralarındaki uzaklık  en az 10-20 m olmalıdır. Topraklama Direncinin Azaltılması İçin Alınacak Önlemler ·          Mümkün ise, aşağıdaki toprak tiplerinden biri seçilmelidir. ·          Islak bataklık zemin. ·          Kil, balçıklı toprak, sürülebilir toprak, killi toprak, az miktarda kum ile karışık killi toprak veya balçık. ·          Değişik oranlarda kum ile karışık kil veya balçık, çakıl ve taşlar. ·          Rutubetli ve ıslak kum. ·          Kuru kum, çakıllı tebeşir, kireçtaşı, granit ve çok taşlı zeminler ve genç  kayaların zemine çok yakın olduğu alanlardan kaçınılmalıdır. ·          Nem Miktarının Arttırılması: Elektrodun etrafındaki toprağın nemi ırmak  veya yer altı suları ile arttırılır. Maksada en elverişli olanlar rutubet miktarının toprak  ağırlığının %15-25' ine kadar yükseltilmesiyle elde edilir; ve bu halde geçiş direnci  yarı yarıya indirilmiş olur. ·          Tuz İlavesi: Yukarıda tarif edilmiş maksada en elverişli nemlilik miktarı;  su ağırlığının 1/2'i oranında tuz ilave edilecek olursa (bu tuz ilavesi toprak ağırlığının %0.1'i oranında olacaktır) geçiş direnci %20 oranında azaltılmış olur. Sofra, kaya  ve bakır sülfat tuzları için rakamlar geçerlidir.Suyun tesiri ile tuz, elektrod  civarından akıp gittiğinden yukarıdaki hesaplar neticesinde çıkan tuz miktarının  üç misli doğrudan doğruya elektrodun yanına yedek olarak depo edilmelidir. Gözönüne alınan topraktan yağmur veya kar erimesi neticesinde kuvvetli yer altı su akımları geçmesi muhakkak sayılırsa tuz ilavesi hiçbir şeye yaramaz. ·          Çimli humus ve Tarla toprağı ilavesi: Bu usul taşlı, kayalı, çakıllı zeminlerde kullanılmak için çok elverişlidir. Kükürtlü olduğu için kok kömürü kullanmak yasaktır.  Odun kömürü ilavesi çok faydalıdır. Elektrodun kurşun veya çinko kaplanması gibi  tedbirler, toprak direnci üzerinde hiçbir tesis yapmaz. Yalnız paslanma tehlikesine karşı gelir.  Pas da elektrik akımını toprak kadar iyi geçirir. ·          Serbest su: Göl, nehir, havuz veya su birikintileri. Bu hallerde elektrodun doğrudan doğruya suyun içine değil, ıslak zemine (sahile) konması daha uygundur.Bina ihatası: Son  derece kötü şartlarda izolasyonsuz iletkenlerle korunacak tesis etrafında bir bina ihata  topraklama tesisatı yapılır. ·          İlave Topraklama: Gerektiği kadar ilave topraklama tesisatı yapılarak toprak yüzeyinin büyütülmesi veya topraklama elektrodlarının civarda bulunan su borularına bağlanarak bir toprak ağının meydana getirilmesi sağlanır.Bütün yukarıdaki  tedbirlere rağmen direnç düşürülemezse mevcut direnç miktarı ile yetinilmelidir.