Katı
Laserler
İlk bulunan laser
yakut laseridir. Yakut, az miktarda krom ihtiva eden alüminyum oksit
kristalidir. Kırmızı laser ışınları yayan, bu kristal içindeki krom
atomlarıdır.
Krom atomları optik
olarak yeşil ve mor ışıkla uyarılır. Bu tür laser ile saniyenin milyarda biri
gibi kısa bir sürede birkaç milyon wattlık güç nakledilebilir. İlk yakut laser
sadece bir darbe ile çalıştırılırdı. Daha sonra bunun oda sıcaklığında ve
sürekli biçimde çalıştırılması mümkün olmuştur. Darbenin gücünün yükseltgendiği
ikincil laserlerle birlikte kullanılan q-anahtarlı laser moduyla saniyenin
birkaç milyarda biri kadar devem eden birkaç milyar wattlık güç üretilebilir.
Günümüzde kullanılan laser, sert şeffaf kristalden meydana gelir. Kristalde
küçük miktarda genellikle nadir toprak elementleri mevcuttur. Bu kristalin
işlem için oda sıcaklığının çok altına indirilmesi gerekir. Bu laserler optik
pompalama gerektirirler ve darbeli olarak çalışarak ısınmayı önlerler. Sıcaklık
ve manyetik alanda yapılacak değişiklikle çalışma frekansı ayarlanabilir.
Neodimium çeşitli
kristallerde kullanılan nadir toprak elementlerinden biridir. Enerji düzeyi
sebebiyle fazla optik pompalamaya ihtiyaç göstermez ve su sebepten dolayı
tercih edilir. Güneş ışığının kullanılması uzay uydusuna yerleştirilen
haberleşme sisteminde muhtemel laser kullanımını mümkün kılmaktadır.
Yarı İletken
Laserleri
Yarı iletken
malzemelerden elde edilen kristallerle de laser yapılmıştır. Galyum arsenik
kristali yarı iletken lasere örnektir. Yarı iletken diod gibi p-n malzemenin
birleşmesinden meydana gelmiş olup, p-n malzemenin birleştiği yüzey yakut
laserindeki aynalar görevini yapar. Birleşim yüzeyinde pozitif voltaj p
tarafına ve negatif voltaj n tarafına verildiği zaman elektronlar n
malzemesinden p malzemesine geçerken enerjilerini kaybeder ve foton yayarlar.
Bu fotonlar tekrar elektronlara çarparak bu elektronların daha çok foton
üretmesine sebep olurlar. Neticede yeterli seviyeye ulaşan foton neşri, laser
ışınını meydana getirmiş olur. Bu tür laserler verimli ışık kaynaklarıdır.
Genellikle boyları bir milimetreden büyük değildir. Ancak çok verimli çalışma
için ortam sıcaklığı oda sıcaklığının çok altına düşürülmelidir.
Gaz
Laserleri
İlk gaz laser helyum
ve neon karışımı şeklinde kullanılmıştır.bu karışım uzun bir tüpe ve iki
küresel ayna arasına yerleştirilmiştir.
Helyum ve neon gazı
ile çalışan laserde bu gazlar yüksek voltaj altında iyonize hale gelir. Helyum
atomları elektrik deşarjı esnasında elektronların çarpması ile ikazlanarak
yüksek enerji seviyelerine çıkar. Bunlar, kazandıkları enerjilerini neon
atomlarındaki eş enerji seviyelerine aktarırlar. Bu enerji aktarma işlemi
fotonun yayılmasına sebep olur. Aynalar vasıtasıyla yeterli seviyeye ulaştıktan
sonra laser ışını elde edilmiş olur. Bu tür laser ışınının dalga boyu 1,15
mikrondur.
Kimyasal
Laserler
Kimyasal laserlerde bir gaz meydana getirilir
ve kimyasal reaksiyon yoluyla pompalanır. Kimyasal pompalama bir eksotermik
kimya reaksiyonunda enerji açığa çıkmasıyla olur. Buna bir örnek hidrojen ve flüor
elementleri tersine çevrilmiş bir toplumda hidrojen flüorur meydana getirmek
üzere reaksiyona girdiklerinde laser etkisi ortaya çıkar.
Sıvı
Laserler
En çok kullanılan sıvı laser türü, organik bir
çözücü içindeki organik boyanın seyreltik bir çözeltisidir. Bunlara mor ötesine
yakın ve kızılötesine yakın arasında laser türleri elde edilebilir. Genellikle
pompalama optik olarak cereyan eder. Birkaç laser paralel olarak
çalıştırılabilir. Böylece saniyenin birkaç trilyonda biri devam eden laser
darbeleri elde edilebilir. Boya laserlerinin en önemli özelliği dalga boyunun
geniş bir alanda hassas bir şekilde ayarlanabilmesidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder