MEKANİK PRESLER

 Mekanik presler eksantrik veya kranklı olabilir. Şekil 2.4’te kranklı bir pres ve çalışma mekanizması görülmektedir. Mekanik preslerin dakika da strok adedi 90, kapasiteleri ise 8000 tona kadar yükselebilir.

Şekil 2.4Kranklı sıcak dövme presi

Şekil 2.5Kranklı preslerde koç-krank mekanizması:

                                                 S= strok, AÖN = alt ölü nokta, α= AÖN den

                                               önceki krank açısı, L_M = yük

Şekil 2.5 te bir kranklı presin koç-krank mekanizması verilmiştir. Krank yarıçapı r ( r= S/2 ), teğetsel kuvvet T, sabit kavrama momenti M ile gösterilirse  M= r T .Strok konumu yani AÖN ya uzaklık (h), küçük α açıları için ( AÖN ya yakın konumlarda ) yaklaşık olarakh= S(1 - cos α) / 2 dir. Koç hızı ise, n krankın dakikada ki devir sayısı olmak üzere, yaklaşık V= S π n sin α / 60 = π n h (S/h)-1/30 şeklinde hesaplanır. Yük (L_M),β açısının α ya kıyasla küçük olduğu kabul edilerek L_M =2 M/S sinα formülünden bulunur. Bu formülden de görülebileceği gibi M momenti sabit olduğu için, koç AÖN ya yaklaştıkça, yani α açısı küçüldükçe, L_M yüklü sonsuz büyümektedir.

Bu incelemelerden aşağıda ki sonuçlar elde edilebilir.

Mekanik preslerstrok sınırlı makineler olup, koç hızı (V) ile yük (L_M)strokun her konumu için yukarıdaki verilen denklemlerle hesaplanır. Pres üreticileri tezgahlarını, AÖN nin biraz üstündeki nominal yüke göre sınıflandırırlar.

Dövme için gerekli kuvvet presin verebileceğinden küçükse, volanın strok başına sağladığı enerjinin yeterli olması koşulu ile işlem söz konusu tezgahta yapılabilir.

AÖN ya yakın konumlarda yani küçük α açıları için dövme yükü, aşırı yük tertibatı yoksa, presin nominal yükünü aşabilir. Bu durumda pres bloke olur, volan durur ve bütün enerjisini pres gövdesini, biyeli ve tahrik mekanizmasını zorlayan bir enerjiye dönüşür. Bu durumda genellikle pres serbest hale getirilebilirse de bunun için tekçare takımların kaynakla kesilmesidir.

Dövme kuvveti presin nominal yükünü aön ya yakına olmayan bir konumda aştığı taktirde kavrama kayar, koç durur fakat volan dönmeye devam eder. Bu durumda koçun AÖN dan önce durmuş olması halinde volanın dönüş yönü değiştirilerek ve kavramanın hava basıncı arttırılarak pres serbest hale getirilebilir.

            Dövme işlemi için gerekli iş pres volanı tarafından verilir. Volanın boşta çalışırken dakikada ki devir sayısı n_odövme işlemi yapıldıktan sonra n_ldeğerine düşer. n_l / n_ooranı 0,80…  0,90 olabilir.Bir strokta harcanan iş, I volanın atalet momenti olmak üzere E=I π²(n_o² - n_ı²)/1800 denkleminden hesaplanır. Dövme için yapılması gereken iş E değerinden küçük olmalıdır. Dövme işleminden sonra pres motoru, yeni bir stroktan önce, volanı n_odönüş hızına ulaştırmış olmalıdır. Pres n_od/d hızla boşta çalışırken dövme işleminin yapılması ve volanın yeniden n_od/d hızına ulaşması için gerekli toplam süre t saniye ise, bu dövme işlemi ancak dakikada 60 / t strokla yapılabilir.