AÇIK KALIPLA DÖVME

Açık kalıpla dövme, malzemenin düzlemsel veya basit şekilli kalıplar arasında dövüldüğü bir sıcak şekil verme yöntemidir. Bütün dövülebilir malzemelerin çekiç veya hidrolik preslerde şekillendirildiği bu yöntem aşağıda ki hallerde kullanılır.

1.    İş parçası kapalı kalıpla dövülemeyecek kadar büyükse;

2.    Üretim miktarı kapalı kalıp miktarını karşılayamayacak kadar azsa;

3.    Üretimin kapalı kalıp yapılmasına yetmeyecek kadar kısa sürede bitirilmesi gerekiyorsa;

4.    İş parçasının talaşlı üretimle üretimle elde edilemeyecek mekanik özelliklere sahip olması isteniyorsa.

                                                       

Ham madde olarak çeşitli kesit ve uzunlukta hadde mamulleri, blom ve ingotların kullanıldığı açık kalıpla dövmede, ağırlığı kilogram mertebesinden 350 tona kadar değişen çeşitli parçalar üretilmektedir.

Açık kalıpla dövme sırasında koç stroku ve dövme kuvvetinin kontrol edilmesi gerektiğinde ağırlık düşmeli çekiçlerle mekanik presler kullanılmamalıdır. Ağırlığı yaklaşık 5 ton kadar olan parçalar için güç düşmeli çekiçler, daha ağır parçalar için de hidrolik presler en uygun açık kalıpla dövme makinalarıdır.

   KALIPLAR

 Kalıplara, dövme makinasının koçuna ve örsüne tespit edilebilmeleri için, genellikle kırlangıç kuyrukları işlenir.

Açık ve kapalı dövme kalıplarının üretiminde genel olarak aynı malzemeler kullanılır.(örneğin 6G, 6F2 gibi). Nisbeten küçük kalıplarda AISI 4150 çeliği tatmin edici sonuçlar vermektedir.

Açık dövme kalıplarının sertliği kapalı kalıplara kıyasla daha düşüktür. Kalıp malzemesi olarak 6G veya 6F2 kullanıldığı taktirde kalıbın Brinell sertliği 302…331 kgf/mm², 4150 veya benzeri bir alaşımlı çelik kullanıldığı taktirde ise 227… 321 kgf/mm²  olmalıdır.

Dövme makinasına bağlanan kalıpların yüzeyleri birbirine paralel olmalıdır. Aksi takdirde üretilen parçalarda bazı boyutlar tolerans dışına çıkabilir. Orta büyüklükte kalıplarda ön yüzden arka yüze ve kenardan kenara paralellikten sapma 1,5 mm yi aşmamalıdır. Daha küçük kalıplarda sapma daha da az olmalıdır.açık dövme kalıplarını ömrü kapalı kalıplarınkinden uzundur. Çekiçte yapılan dövme işlemlerinde açık kalıpların iki bakım arasındaki ömrü 600 çalışma saatinden kısa değildir. Dövmede kalıp yüzeylerinin zamanla hasara uğrayarak bozulacağı açıktır. Bu nedenle kalıplar zaman zaman bakıma alınır ve bozulan yüzey planyalanarak veya frezelenerek düzeltilir, yüzeyler arasındaki  paralellik yeniden sağlanır. Bu işlem sırasında mümkün olduğu kadar az talaş kaldırılmalıdır. Genel olarak 5 … 6 mm den az işleme ile bakım geçekleştirilebilir. Kalıplar 8… 10 kez bakıma alıncak şekilde tasarlanmalıdır. Böylece 4800 … 6000 çalışma saatlik bir çalışma ömrü sağlanabilir.